[ Pobierz całość w formacie PDF ]
rozwoju i usuwania struktur z nimi niezgodnych. Ma to odbywać się tak, jak w ewolucji
gatunków, nie przez wyginięcie wszystkich przedstawicieli (w mózgu odpowiednich
łańcuchów neuronalnych), lecz przez ich niezdolność do reprodukcji. Wewnątrzcerebralny
proces ewolucyjny uniemożliwia powielanie struktur wcześniej odrzuconych.
Całkowita redukcja wpływu impulsów pochodzących ze środowiska jest niemożliwa, gdyż są
one potrzebne choćby po to, by zapoczątkować działanie systemu. Z drugiej strony mózg jako
organ fizyczny nie mógłby wytwarzać żadnych nowych struktur wewnątrzcerebralnych,
gdyby nie posiadał pewnych struktur początkowych umożliwiających dokonywanie wyborów
i tworzenie konstrukcji. Struktury te nie muszą objawiać się w konkretnych zachowaniach.
Równie skuteczna dla przetrwania jest ich obecność potencjalna. Zaczynają one
funkcjonować dopiero w określonych sytuacjach, w których łączą właściwą reakcję
organizmu z przyjemnością, a niewłaściwą z bólem. Ból i przyjemność spełniają funkcje kary
i nagrody w procesie uczenia się organizmu, chociaż przy działaniach złożonych nie muszą
one być bezpośrednio związane z jego kolejnymi posunięciami.
Wyjaśniając proces uczenia się i rozróżniania w mózgu, zakłada się powstawanie struktur,
które są tam z pewnego powodu. Dennett zwraca uwagę na istotność rozróżnienia na istnienie
powodu do posiadania przez organizm struktury i na posiadanie przez organizm powodu do
jej posiadania. Nie można powiedzieć o człowieku, że ma powód do posiadania określonej
struktury neuronalnej. Istnieją określone powody jej wystąpienia, ale nie można powiedzieć,
27
Por. D.C. Dennett, Content and Consciousness, s. 55.
http://kognitywistyka.prv.pl
25
P. CZARNECKI, Koncepcja umysłu w filozofii Daniela C. Dennetta
26
że to człowiek ma te powody. Powodem istnienia struktury neuronalnej są określone warunki
użyteczne dla przetrwania organizmu. Przy zaistnieniu warunków odmiennych dana struktura
nie spełniłaby swej roli i musiałaby zostać zastąpiona inną, gwarantującą lepsze dostosowanie
organizmu do środowiska. Jest to teleologiczne wyjaśnianie warunków istnienia struktur
neuronalnych, a Dennett chce pokazać, że można ten sposób wyjaśniania zamienić na
nieteleologiczny, używający kolejnych posunięć procesu ewolucyjnego.
Krytycy teorii zachowania typu bodziec reakcja często przeciwstawiali takie zachowanie
zachowaniu celowemu. Dennett zadaje pytanie: Czy struktury posiadające powód swego
istnienia mogą zostać użyte do wyjaśnienia zachowań nakierowanych na cel [goal directed]?
Chcąc ustanowić kryteria opisu zachowań celowych wychodzi on od stwierdzenia, że słowo
cel zastosowane do opisu działania programów komputerowych, jest przesadne. Jeżeli cel
ten osiągnąć można w skończonej ilości kroków, to posiada go programista, a komputer jest
tylko narzędziem. Jeżeli jednak zadany problem jest złożony i cel może zostać osiągnięty
tylko na drodze wielu różnorodnych posunięć, to zdaniem Dennetta wygląda to na sytuację, w
której uznanie, że komputer jest nakierowany na dany cel wydaje się bardziej stosowne.
Podany zostaje tu przykład programu komputerowego GPS28 [general problem solver], który
składa się z pewnej ilości podprogramów dokonujących przekształceń matematycznych
sygnałów wejściowych oraz z systemu zapewniającego przejścia z jednego podprogramu do
drugiego. Zadanie GPS problemu do rozwiązania wymaga podania wyrażenia wejściowego
oraz określenia wymaganej formuły wyjściowej. Zwykle na wejście podaje się zbiór zdań
logicznych, a na wyjściu oczekuje się ostatniej linijki przeprowadzonego dowodu. Podanie jej
jest wtedy celem komputera. Osiągnięcie go odbywa się na drodze wielu kroków próbnych i
pośrednich. Działanie takie nazywa Dennett tylko określonym przez cel [goal terminated].
Nakierowanie na cel wymaga dalszych wyjaśnień. Stwierdzamy je u zwierząt na podstawie [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl freetocraft.keep.pl
rozwoju i usuwania struktur z nimi niezgodnych. Ma to odbywać się tak, jak w ewolucji
gatunków, nie przez wyginięcie wszystkich przedstawicieli (w mózgu odpowiednich
łańcuchów neuronalnych), lecz przez ich niezdolność do reprodukcji. Wewnątrzcerebralny
proces ewolucyjny uniemożliwia powielanie struktur wcześniej odrzuconych.
Całkowita redukcja wpływu impulsów pochodzących ze środowiska jest niemożliwa, gdyż są
one potrzebne choćby po to, by zapoczątkować działanie systemu. Z drugiej strony mózg jako
organ fizyczny nie mógłby wytwarzać żadnych nowych struktur wewnątrzcerebralnych,
gdyby nie posiadał pewnych struktur początkowych umożliwiających dokonywanie wyborów
i tworzenie konstrukcji. Struktury te nie muszą objawiać się w konkretnych zachowaniach.
Równie skuteczna dla przetrwania jest ich obecność potencjalna. Zaczynają one
funkcjonować dopiero w określonych sytuacjach, w których łączą właściwą reakcję
organizmu z przyjemnością, a niewłaściwą z bólem. Ból i przyjemność spełniają funkcje kary
i nagrody w procesie uczenia się organizmu, chociaż przy działaniach złożonych nie muszą
one być bezpośrednio związane z jego kolejnymi posunięciami.
Wyjaśniając proces uczenia się i rozróżniania w mózgu, zakłada się powstawanie struktur,
które są tam z pewnego powodu. Dennett zwraca uwagę na istotność rozróżnienia na istnienie
powodu do posiadania przez organizm struktury i na posiadanie przez organizm powodu do
jej posiadania. Nie można powiedzieć o człowieku, że ma powód do posiadania określonej
struktury neuronalnej. Istnieją określone powody jej wystąpienia, ale nie można powiedzieć,
27
Por. D.C. Dennett, Content and Consciousness, s. 55.
http://kognitywistyka.prv.pl
25
P. CZARNECKI, Koncepcja umysłu w filozofii Daniela C. Dennetta
26
że to człowiek ma te powody. Powodem istnienia struktury neuronalnej są określone warunki
użyteczne dla przetrwania organizmu. Przy zaistnieniu warunków odmiennych dana struktura
nie spełniłaby swej roli i musiałaby zostać zastąpiona inną, gwarantującą lepsze dostosowanie
organizmu do środowiska. Jest to teleologiczne wyjaśnianie warunków istnienia struktur
neuronalnych, a Dennett chce pokazać, że można ten sposób wyjaśniania zamienić na
nieteleologiczny, używający kolejnych posunięć procesu ewolucyjnego.
Krytycy teorii zachowania typu bodziec reakcja często przeciwstawiali takie zachowanie
zachowaniu celowemu. Dennett zadaje pytanie: Czy struktury posiadające powód swego
istnienia mogą zostać użyte do wyjaśnienia zachowań nakierowanych na cel [goal directed]?
Chcąc ustanowić kryteria opisu zachowań celowych wychodzi on od stwierdzenia, że słowo
cel zastosowane do opisu działania programów komputerowych, jest przesadne. Jeżeli cel
ten osiągnąć można w skończonej ilości kroków, to posiada go programista, a komputer jest
tylko narzędziem. Jeżeli jednak zadany problem jest złożony i cel może zostać osiągnięty
tylko na drodze wielu różnorodnych posunięć, to zdaniem Dennetta wygląda to na sytuację, w
której uznanie, że komputer jest nakierowany na dany cel wydaje się bardziej stosowne.
Podany zostaje tu przykład programu komputerowego GPS28 [general problem solver], który
składa się z pewnej ilości podprogramów dokonujących przekształceń matematycznych
sygnałów wejściowych oraz z systemu zapewniającego przejścia z jednego podprogramu do
drugiego. Zadanie GPS problemu do rozwiązania wymaga podania wyrażenia wejściowego
oraz określenia wymaganej formuły wyjściowej. Zwykle na wejście podaje się zbiór zdań
logicznych, a na wyjściu oczekuje się ostatniej linijki przeprowadzonego dowodu. Podanie jej
jest wtedy celem komputera. Osiągnięcie go odbywa się na drodze wielu kroków próbnych i
pośrednich. Działanie takie nazywa Dennett tylko określonym przez cel [goal terminated].
Nakierowanie na cel wymaga dalszych wyjaśnień. Stwierdzamy je u zwierząt na podstawie [ Pobierz całość w formacie PDF ]